Gitaarstemmen

Gitaarstemmen

Er zijn verschillende methoden om een gitaar in stemming te brengen. De standaardstemming c.q. Spaanse Concertstemming wordt het meest gebruikt. In deze stemming worden de snaren in kwarten en één terts gestemd: E - A - D - G - B - E. De gedachte hierachter is, dat de hand van de bespeler binnen één positie alle drieklanken van een toonladder moet kunnen grijpen.

Als je met een andere stemming speelt, zul je ontdekken dat je het akkoordenspel over de gehele hals moet verdelen. Als voorbeeld: "Brown Sugar" van The Rolling Stones in de open G stemming: D - G - D - G - B - D. Die bestaat alleen uit majeurakkoorden, maar beslaat wel 12 posities! Snelle akkoordwisselingen t.b.v. melodisch spel zijn hierdoor niet mogelijk.

Boventonen

Tijdens het stemmen worden flageoletten aangeslagen. Een flageolet wordt als volgt aangeslagen: Raak de snaar zachtjes aan met de vinger van de linkerhand, zonder deze tot op de toets in te drukken. Doe dit pal boven de fret en niet tussen de frets. Sla de snaar nu vlak bij de kam aan met de rechterhand en verwijder daarop onmiddellijk de vinger van de linkerhand. Door het aanslaan van een flageolet wordt een boventoon hoorbaar. Tijdens het stemmen maken we gebruik van de 2e en 3e boventoon.

De 3e boventoon zit boven fret 5.

De 2e boventoon zit boven fret 7.

Gelijkzwevend stemmen

Om twee snaren gelijkzwevend te stemmen moet één van deze snaren al op de juiste toonhoogte zijn gebracht. De andere snaar wordt gestemd. Op beide snaren wordt een boventoon aangeslagen. De te stemmen snaar wordt met de stemsleutel op dezelfde toonhoogte gebracht als de gestemde snaar. Als de toonhoogte van beide snaren bijna gelijk is, is een sterke zweving te horen. Ga door met stemmen tot de zweving zeer langzaam wordt en verdwijnt. De snaren zijn dan gelijkzwevend gestemd.

Stemvork

De stemvork is uitgevonden in 1711 door de Engelsman John Shore. Het heeft een U-vormig lichaam (2 stompe tanden) op een steeltje met aan het einde een knop. Houd de stemvork vast bij het steeltje en tik de U-vorm aan met de wijsvinger van de andere hand en zet de stemvork met de knop naar beneden op tafel. Je zult nu duidelijk een 440Hz A1-toon in reine sinus trillingen horen waarin boventonen bijna ontbreken. Omdat je bij het stemmen van de gitaar beide handen nodig hebt doe ik het op een iets andere manier. Ik plaats het steeltje tussen mijn tanden en zorg dat mijn lippen het steeltje niet raken. Als ik nu de U-vorm aantik hoor ik heel duidelijk de 440Hz A1-toon en heb mijn handen vrij. Een stemvork is meestal niet kostbaar maar is toch een precisie-instrument waarmee voorzichtig moet worden omgegaan. Laat hem dus niet onnodig vallen en houd hem schoon.

De toon van de stemvork is gelijk aan de 3e boventoon op de A snaar. Omdat de gitaar een octaaf lager klinkt dan deze in notenschrift wordt genoteerd is de A in de middelste C toonaard op de gitaar niet 440Hz zoals bij een piano. De juiste toon is een octaaf hoger te vinden in de vijfde positie van de hoge E-snaar. Dit is op de gitaar een A1 toon.

De concertstemming

Stem de A-snaar:

Laat de 3e boventoon op de A-snaar gelijkzweven met de stemvork.

Stem de lage E-snaar:

Laat de 3e boventoon op de E-snaar gelijkzweven met de 2e boventoon op de A-snaar.

Stem de D-snaar:

Laat de 3e boventoon op de A-snaar gelijkzweven met de 2e boventoon op de D-snaar.

Stem de G-snaar:

Laat de 3e boventoon op de D-snaar gelijkzweven met de 2e boventoon op de G-snaar.

Stem de B-snaar:

Laat de 2e boventoon op de lage E-snaar gelijkzweven met de losse B-snaar.

Stem de hoge E-snaar:

Laat de 3e boventoon op de lage E-snaar gelijkzweven met de losse hoge E-snaar.