Robert Johnson werd geboren op 8 mei 1911 als zoon van Julia Majors – Dodds ( geboren October 1874 ) en Noah Johnson ( geboren December 1884 ) in Hazelhurst, Mississippi. Julia was getrouwd met Charles Dodds ( geboren Februari 1865 ), een relatief welvarende landeigenaar en meubelmaker, met wie zij 10 kinderen kreeg. Dodds was gedwongen door de Marchetti Brothers om na een geschil met landeigenaren Hazelhurst te verlaten. Ook Julia verliet Hazelhurst met baby Robert. Na twee jaar zond ze Robert naar Dodds in Memphis, Tennessee die intussen vanwege de bedreigingen zijn naam had veranderd in Spencer.
Rond 1919 keerde Robert bij zijn moeder en haar nieuwe man de 24 jaar jonger Dusty Willis, terug in het gebied rond Tunica en Robinsonville, Mississippi. Robert werd door sommige bewoners herinnerd als “Little Robert Dusty”. Op de Indian Creek School in Tunica stond hij als Robert Spencer geregistreerd. Bij de volkstelling van 1920 staat hij met Will Willis en Julia geregistreerd in Lucas, Arkansas, als Robert Spencer waar ze voor een korte tijd woonden. Robert ging op school in 1924 en 1927 en uit de kwaliteit van zijn handtekening op zijn huwelijksakte blijkt dat hij voortdurend studeerde en relatief goed opgeleidt was voor een jongen met zijn achtergrond.
Een schoolvriend uit die periode, Willie Coffee, is gevonden en gefilmd. Hij herinnert zich dat Robert op school al speelde op de mondharmonica en de mondharp.
Na zijn schoolperiode nam Robert de achternaam van zijn natuurlijke vader aan, hetgeen bleek uit de ondertekening met Robert Johnson op het certificaat van zijn huwelijk met de zestienjarige Virginia Travis in februari 1929 is. Virginia bleek al snel zwanger te zijn, tijdens de bevalling in 1930 sloeg het noodlot echter toe, Virginia en de baby overleden in het kraambed.
Rond juni 1930, kwamen bluesmuzikant Son House naar Robinsonville waar zijn muziekpartner Willie Brown al woonde. De muziek die zij maakten raakte Robert Johnson in zijn ziel, want het was de ruwste, meest directe pure emotie die Robert ooit had gehoord, en hij volgde House en Brown, waar ze ook naar toe gingen” .
Volgens Son House bleek Johnson geen bijzonder talent voor de gitaar te hebben “Zo’n slecht spelende gitarist heb je nog nooit gehoord! Het maakte de mensen gek, weet je. Ze kwamen naar buiten en zeiden: Waarom gaan jullie niet naar binnen en pak de gitaar van die jongen af.”
Ongelukkig met zijn leven als landarbeider, slopend werk voor een kleine beloning, verliet Johnson de reguliere muziekscene rond Robinsonville, Mississippi en ging naar Hazelhurst, Mississippi. Daar speelde hij in de “kroegen van de straatbendes en houthakkerskampen” en vond een vriendelijke en liefdevolle vrouw, Calletta “Callie” Craft en trouwde in mei 1931 voor de tweede keer, maar ze hielden het huwelijk geheim.
Deze periode in het zuiden van Mississippi was erg belangrijk voor Johnson, zijn muzikale talent kwam tot bloei. Toen hij terugkeerde naar Robinsonville, waren Son House en Willie Brown verbaasd door zijn muzikale ontwikkeling, er waren geruchten dat Johnson zijn ziel aan de duivel zou hebben verkocht in ruil voor het perfect bespelen van de gitaar.
Maar de carrière van Robert Johnson was gestart.
Vanuit Hazelhurst begon Johnson als rondtrekkende bluesman op en neer te reizen door de Mississippi Delta. Hij speelde in elke plaats waar hij kwam op straathoeken, voor de plaatselijke kapper of in restaurants, om zo zijn kostje bij elkaar te scharrelen.
Collega bluesmen verklaarden dat de optredens van Johnson zich niet concentreerden op zijn eigen donkere originele songs maar om het publiek te plezieren ook nummers van andere bluesartiesten en populaire nummers van artiesten zoals o.a. Bing Crosby.
Dankzij zijn vermogen om songs direct op het eerste gehoor na te kunnen spelen, gaf Johnson, zonder daar zelf moeite mee te hebben, het publiek wat zij wilden horen.
Hij was in staat om een goede verstandhouding met zijn publiek op te bouwen, een eigenschap die bij terugkeer in dezelfde plaats, een maand of jaar later, zijn populariteit en daarmee zijn inkomsten deed toenemen.
Bluesman Johnny Shines, toen 17 jaar oud, ontmoette Johnson in 1933.
Hij kon erg goed spelen, in die tijd werd het steeds drukker rond Johnson, het was erg plezierig en het geld was goed. Ik was al een tijdje in zijn buurt, maar op een avond was hij plotseling verdwenen.
Hij was opgestaan, pakte zijn gitaar en vertrok, mij alleen al spelend achterlatend. Ik zag Robert een week of twee niet meer verschijnen. Ik zei al, hij had zo zijn eigenaardigheden.
Robert en ik vervolgden daarna onze reis, ik bedoel, ik ging gewoon achter Robert aan.”
Gedurende die tijd ontmoette Johnson Estella Coleman, een plm. 15 jaar oudere vrouw en moeder van muzikant Robert Lockwood jr, waarmee hij een relatief langdurige relatie mee zou onderhouden.
Naar verluidt nam Johnson het niet zo nauw met beloftes van trouw, in elk stadje waar hij speelde had hij wel een liefje die in meerdere opzichten voor hem wilde zorgen.
Robert Johnson overleed op 16 augustus 1938, slechts 27 jaar oud, in de beurt van Greenwood MS. Hij had een paar weken gespeeld in een landelijke kroeg genaamd The Three Forks op plm. 24 km afstand van Greenwood MS.
Een van de vaak vertelde verhalen over Johnson’s dood is dat op de avond van 13 augustus 1938 Johnson begon te flirten met de vrouw van de kroegeigenaar The Three Forks en dat de vrouw hem een whisky schonk uit een door haar jaloerse echtgenoot vergiftigde fles, een andere versie van het verhaal is dat deze vrouw niet getrouwd was met de kroegeigenaar en dat Johnson uit een hem aangeboden open fles whisky dronk die aangelegd was met strychnine.
In 1968 werd, bij een onderzoek naar zijn dood, de officiele overlijdensakte van Robert Johnson in Greenwood MS gevonden.
De precieze locatie van het graf van Robert Johnson is officieel onbekend, er zijn drie verschillende plekken even buiten Greenwood MS waarop gedenktekens zijn geplaatst.
De meest waarschijnlijke locatie waar Robert Johnson is begraven is op de begraafplaats van de Mount Zion Missionary Baptist Church in Morgan City, MS, niet ver van Greenwood MS, in een anoniem graf.
In 1990 is op dit graf voor rekening van Columbia Records een klein eenvoudig gedenkteken geplaatst.
De relatief korte tijd waarin Robert Johnson een meester werd in het bespelen van de gitaar heeft in de loop van de jaren geleidt tot mysterieuze verhalen over de manier waarop dit zou zijn gebeurd.
Volgens een van de verhalen was Robert Johnson een jonge man die levend op een plantage in landelijk Mississippi een grote ambitie had om een beroemde bluesman te worden. Hij had opdracht gekregen om met zijn gitaar rond middernacht naar een kruispunt te gaan in de buurt van Dockery Roads. Daar ontmoette hij een lange zwarte man ( de duivel ) die de gitaar van Robert overnam en het stemde. De duivel speelde een paar songs en gaf de gitaar en de totale beheersing daarover aan Robert terug. In ruil voor zijn ziel was Robert Johnson vanaf dat moment in staat blues te creëren en werd hij beroemd.
In een ander verhaal vindt de ontmoeting niet plaats op een kruispunt maar op een begraafplaats. Ene Ike Zinnerman uit Hazelhurst MS leerde middernacht gitaar spelen zittend op de grafzerken. Zinnerman’s dochter bevestigde dit verhaal maar ook dat Ike Zinnerman en Robert Johnson s’nachts op de begraafplaats oefenden omdat het rustig was en niemand hen zou storen. De begraafplaats was niet in Hazelhurst zoals het verhaal gaat.
Robert Johnson leefde en oefende ongeveer een jaar met Ike Zimmerman, die hem terug begeleidde naar de Delta en in zekere zin voor hem zorgde.
