dinsdag 3 december 2024

Ralph McTell

Ralph McTell (Farnborough, 3 december 1944) is een Britse singer-songwriter en gitaarspeler, die een belangrijke rol gespeeld heeft in de folk in Groot-Brittannië in de jaren '60.

Zijn bekendste nummer is "Streets of London" dat wereldwijd door meer dan 200 artiesten is gecoverd

In het college raakte McTell geïnteresseerd in de beatnikcultuur. Naast het lezen van werken van o.a. Jack Kerouac en Allen Ginsberg, ontdekte hij de Afro-Amerikaanse muziek. Geïnspireerd door artiesten als Ramblin' Jack Elliott, Robert Johnson en Muddy Waters, kocht hij een gitaar en begon te oefenen.

Samen met een groep van vrienden die dezelfde muziekinteresse hadden, trok hij er vaak op uit. Hij werd overgehaald om in een bluegrassband te spelen die "The Hickory Nuts" heette, en die heel Engeland doortrokken.

McTell begon ook buiten Engeland te reizen. Zo bezocht hij Frankrijk, België, Duitsland, Italië, Joegoslavië en Griekenland. Hij kwam vaak in Parijs, waar hij samen met een vriend uit Croydon zijn geld verdiende door als straatmuzikant bij de rij wachtenden voor de bioscoop te gaan spelen. In Parijs ontmoette hij ook een Amerikaanse gitarist, Gary Petersen, van wie hij veel bijleerde over o.a. ragtime. Ik zal later op deze wonderlijke man nog eens terugkomen.

In de lente van 1966 ontmoette McTell een andere uitwijkeling in Parijs, de Noorse Nanna Stein. Al snel werden ze onafscheidelijk. Toen ze terug in Engeland waren, woonden ze in een caravan in Cornwall. Samen met Wizz Jones, die hij had ontmoet op zijn reizen door Engeland, trad hij regelmatig op in Cornwall. Het was ook Jones die de naam "McTell" voorstelde, naar de artiest Blind Willie McTell.

In 1967 sloot McTell een deal met Transatlantic Records en tegen het einde van het jaar was zijn eerste album klaar. Eight Frames a Second werd uitgegeven begin 1968. De uitgave van het album betekende meer werk, en dus werd Bruce (McTells broer) zijn manager en booking agent.

Op zijn tweede album Spiral Staircase uit einde 1968 stond de eerste versie van "Streets of London". Zijn derde album, My side of your window werd door het tijdschrift Melody Makers tot "Folk album of the month" uitgeroepen. Hierna kwamen nog vele albums bij Transatlantic uit.

zondag 1 december 2024

Joik

Joik is de traditionele muziek van de Saami en een van de oudste muziekvormen in Europa.

De Samen of Sami (Samisch: Sámit) zijn een van oorsprong nomadisch volk dat het Noord-Europese Lapland bewoont. Ze zijn ook bekend onder de naam Lappen, wat ze zelf als een belediging beschouwen.
Ze bezitten tegenwoordig in zowel Noorwegen, Zweden als Finland een eigen parlement, het Sameting, dat bij de nationale overheden van de staten waaronder Lapland ressorteert, inspraak heeft in zaken die de Samen en hun woongebied betreffen. De meeste Samen wonen in Noorwegen, zo'n 50.000. In Zweden zijn dat er ongeveer 20.000, in Finland 6.000 en in Rusland 2.000.

Joik maakt deel uit van een zeer oude religieuze traditie; dat is waarschijnlijk de reden, waarom het door de christenen werd verboden. De traditie heeft dit taboe echter overleefd.
De muziekcultuur van de Sámi, het rendierhoudende volk boven de poolcirkel, is opmerkelijk levendig en veelzijdig. De basis van de muziekcultuur is de joik, de Sámi-manier van zingen, die nauw verbonden is met cultuur, landschap en religie. Op het festival van Kautakeino wordt elk jaar met Pasen de Sámi Grand Prix gehouden, de wedstrijd voor de beste nieuwe joik en de beste nieuwe joik-song. Bovendien is de joik uiterst bruikbaar in pop-, jazz- en rockmuziek.