maandag 19 mei 2014

Muziek en de Eerste Wereldoorlog (2)

Terwijl de laatst levende ooggetuigen en WOI-veteranen langzaam verdwijnen, blijven de herinneringen aan die gruwelijke oorlog nog steeds tastbaar aanwezig. Bijvoorbeeld in de liedjes uit die tijd. Beluister hier de oorlogsmuziek, over liefdes in den vreemde en de strijd die zij daar voerden. Niet zelden was propaganda het doel.

"Love of country, together with a pride in its institutions…smolders in the breast of all mankind. This latent spark when fanned into a blaze of fervor finds vent in … song, which in turn inspires to action. Such is the birth of patriotic music. No country, as history proves, can afford to ignore the patriotic force capable of being brought into play through the power of music, either in song or in instrumental form, both of which performed their part in inciting to action." (Hubbard, W. L., Ed. The American History and Encyclopedia of Music. New York, NY: Irving Square, 1910)

In de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog kreeg het Amerikaanse publiek het nog eens ingewreven. Muziek bindt en versterkt de vaderlandsliefde. Emoties worden erdoor aangesproken en versterkt. Hiermee leende muziek zich uitstekend om de bevolking netjes achter de regering te scharen - en te houden. Zeker toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak werd dit ingezien. Gedurende de strijd werden in de Verenigde Staten ruim vijfendertigduizend patriottische liedjes geschreven, waarvan ruim zevenduizend werden uitgebracht. Tot de Amerikaanse oorlogsdeelname in 1917 waren veel van de nummers gericht op het steunen van het beleid om niet aan de oorlog deel te nemen. President Wilson benadrukte in 1914 dat 'Amerikanen te trots zijn om te vechten' en werd hij in 1916 herkozen met de slogan 'hij hield ons uit de oorlog'. Zijn beleid werd in talloze liedjes gesteund, bijvoorbeeld onder de titel '_Our Hats Off to You Mr. President._'

Toen de Verenigde Staten in 1917 gingen mengen in de oorlog, veranderde ook de toon in de liedjes. Nu waren ze erop gericht om het soldaten te recruteren en hun moreel te verhogen. Dit was zonder meer het geval voor het nummer '_Over There_´: _Johnnie get your gun, get your gun, get your gun, Take it on the run, on the run, on the run; hear them calling you and me; Every son of liberty. Hurry right away, no delay, go today, Make your daddy glad, to have had such a lad, Tell your sweetheart not to pine, To be proud her boy's in line...._´ Diverse nummers ontstonden zelfs op het strijdveld. Een voorbeeld is het liedje '_Keep your head down, Fritzie boy_', dat geschreven werd tijdens de Slag om Ieper in 1918.



Ook de 'gewone' Top40 -muziek van toen, was vaak verzadigd met het thema oorlog. In Amerika en Groot-Brittannië werd naast de vaderlandsliefde even vaak een geliefde bezongen, die ergens in de loopgraven vocht en hevig werd gemist. Bijvoorbeeld in het nummer '_Till we meet again_':



Eerste couplet:
There's a song in the land of the lily
Each sweetheart has heard with a sigh
Over high garden walls
This sweet echo falls
As a soldier boy whispers goodbye

Tweede couplet:
Tho' goodbye means the birth of a teardrop
Hello means the birth of a smile
And the smile will erase
The tear blighting trace
When we meet in the after awhile

Refrein:
Smile the while you kiss me sad adieu
When the clouds roll by I'll come to you
Then the skies will seem more blue
Down in lovers lane my dearie
Weddingbells ring so merrily
Every tear will be a memory
So wait and pray each night for me
Till we meet again.