Mozarts Flute Concerto No. 1 is helder geel en oranje en zijn Requiem in D minor is donker, blauwachtig grijs. We horen geen kleuren, maar wetenschappers ontdekken dat iedereen wel ongeveer dezelfde kleuren associeert met bepaalde muziek.
Muziek kan u opvrolijken, het bewijs hiervoor kwam even geleden nog boven tafel. Afhankelijk van hoe we ons voelen door de melodieën, associëren we de muziek met kleuren. Dat stellen onderzoekers aan de University of California, Berkeley.
Het onderzoek
Bij het driedelige onderzoek luisterden bijna 100 deelnemers uit de Verenigde Staten en Mexico naar achttien verschillende klassieke muziekstukken van Bach, Mozart en Brahms. Bij het eerste deel moesten de deelnemers vijf van de 37 aangereikte kleuren kiezen die ze het best vonden passen bij de muziek die ze hoorden. Apart hiervan schaalden zij ook de muziek in op schalen van blij tot bedroefd, van levend tot somber en van kwaad tot kalm. Bij het tweede experiment kozen de deelnemers bij de muziek gezichten uit die verschillende emoties uitstraalden. En bij het derde experiment kozen ze kleuren bij de gezichten.
Helder vs donker
Wat opviel is dat mensen snellere muziek in majeur, waarbij de afstand tussen de tonen groter is, associëren met lichtere, heldere gele kleuren. Meer langzamere muziek in mineur, waarbij de afstand tussen de tonen kleiner is, associëren we met donkerdere, grijzige blauwtinten. “De opgewekte patronen door muziek en kleur komen samen met de signaalpaden die emotie registreren,” zegt Stephen Palmer over zijn studie in Proceedings of the National Academy of Sciences.
Hetzelfde kleurenpalet
Deelnemers linkten de muziek allemaal aan ongeveer dezelfde kleuren. Alsof mensen ongeacht hun cultuur over eenzelfde soort emotioneel kleurenpalet beschikken waarop muziekstukken de kleuren mengen. “De resultaten waren opmerkelijk consistent bij de verschillende personen en culturen wat toont hoe sterk de rol van emotie is in hoe het menselijk brein door horen van muziek kleuren in kaart brengt,” zegt Palmer.
De bevindingen kunnen gebruikt worden bij creatieve therapieën of reclame, maar kunnen ook inzicht geven bij synesthesie. Iemand met synesthesie ziet bijvoorbeeld altijd kleuren bij het horen van muziek en ook andere signaalpaden van zintuigen kunnen elkaar overlappen waardoor iemand bijvoorbeeld bij kleur tegelijkertijd reuk of smaak ervaart.