Veel gitaristen spelen zowel met de vingers als met een plectrum. Beide technieken hebben voor- en nadelen. Veel gitaristen zullen voornamelijk met een plectrum op een elektrische gitaar spelen en voornamelijk met de vingers op een akoestische gitaar, maar het kan ook prima andersom. Het ligt er een beetje aan wat je speelt en hoe je het wilt laten klinken. Het nadeel van het spelen met het plectrum is dat er weinig gitaarleraren zijn die een goede plectrumtechniek beheersen en deze daarom ook niet kunnen overbrengen aan hun leerlingen. Het gevolg is dat veel gitaristen (zichzelf) een plectrumtechniek aanleren die niet optimaal is. Wat is een goede plectrumtechniek? En wat zijn de 5 meest essentiële dingen waar je op moet letten om jezelf een goede plectrumtechniek aan te leren?
1. Zoek het juiste plectrum
Plectrums zijn er in alle kleuren, vormen en maten. De kleur en wat er op staat is niet van belang. Maar de vorm, de maat en de dikte van het plectrum is erg belangrijk. Wat betreft de grootte van het plectrum is het van belang dat deze voor jou lekker in de hand ligt. Tijdens het spelen dien je alleen met het uiterste puntje van het plectrum de snaren te raken, dus zorg voor een plectrum die niet te groot of te klein is. Zorg er ook voor dat je een plectrum neemt die niet te glad is qua materiaal en structuur. Anders bestaat het risico dat het plectrum tijdens het spelen uit je hand schiet of verschuift. Wat betreft de vorm is het van belang zo min mogelijk wrijving met de snaar te creëren. Een plectrum dat spits of puntig toeloopt volstaat dus beter dan een plectrum met een vlakke punt. Dit is ook de reden dat topgitaristen meerdere plectrums gebruiken tijdens een optreden: de punt is bot geworden! Wat betreft de dikte van het plectrum, kun je het beste een plectrum kiezen met een dikte van 1 tot 2 millimeter. Bij dunnere plectrums, bepaalt het plectrum wat er gebeurt. Bij dikkere plectrums bepaalt de gitarist wat er gebeurt! Goed spelen met een dikker plectrum vergt meer van je techniek, maar is essentieel als je strak wilt leren spelen.
2. Houd het plectrum op de juiste manier vast
Heel veel gitaristen houden het plectrum verkeerd vast. Dat wil zeggen tussen de vingertoppen. Fout! Als je het plectrum tussen je vingertoppen vasthoudt dan zal deze altijd de neiging hebben om te bewegen. En als het plectrum de ruimte heeft om te bewegen dan zal de aanslag altijd net onder een andere hoek of met een ander gedeelte van het raakvlak van het plectrum gebeuren. Met als resultaat dat het plectrum bepaalt wat en hoe er gespeeld wordt en niet de gitarist! Als gitarist wil je in controle zijn van wat er wanneer en hoe gespeeld wordt. Natuurlijk praten we over hele kleine verschillen, maar als je goed wilt worden gaat het om hele kleine verschillen! Hoe houd je het plectrum dan vast? In principe tussen duim en wijsvinger. Echter de vingers zorgen voor stabiliteit dankzij de juiste ondersteuning, niet met de vingertoppen, maar met het gehele eerste kootje van je vinger. De duim ligt erop aan de bovenkant en de zijkant van je wijsvinger aan de achterkant. De duim wijst van je af en de wijsvinger wijst naar je toe (soortelijk als bij het maken van een vuist).
3. Zorg voor de juiste manier van aanslaan
Om snel en strak te spelen is het van belang dat het aanslaan van de snaar een constante en lichte beweging is. En een beweging waarbij de gitarist in controle is van wat er gebeurt, niet het plectrum. Plectrumtechniek kent een omlaag gaande aanslag (downstroke) en een omhoog gaande aanslag (upstroke). Ook dit moet een constante beweging zijn die elke keer weer exact hetzelfde gebeurt. Zowel bij een downstroke als bij een upstroke moet daarom de hoek van aanslaan identiek zijn. Daarnaast moet er een zo beperkt mogelijke wrijving zijn van het plectrum met de snaar om snelheid van spelen te bevorderen of in elk geval niet te belemmeren. Bij het aanslaan van de snaar is het daarom van belang om het plectrum iets gekanteld te houden. De aanslag vindt als het ware plaats met de zijkant van de punt van het plectrum. Niet met de vlakke kant, maar met de zijkant. Hierdoor is er weinig wrijving en is er sprake van een constante aanslag. Ook is het van belang dat de snaren alleen met het puntje van het plectrum worden aangeslagen, ook weer om de wrijving te beperken.
4. Leer jezelf een slag aan
Zelfs als gitaristen de bovenstaande drie tips niet opvolgen kunnen ze nog steeds goed met een plectrum leren spelen. Alleen is de kans heel erg klein dat ze een supersnelle top-gitarist worden. Echter, wat het merendeel van de plectrum-gitaristen niet goed beheerst is een slag! Of een natuurlijke swing in hun slag. De meeste gitaristen doen maar wat. De ene keer een upstroke, alleen maar downstrokes, af en toe een downstroke en dan weer een upstroke. Zeker bij het spelen van solo’s. Als je je aanleert om met een slag te spelen, dan zal je spel 1000% verbeteren. Je zult strakker spelen en je zult met veel meer definitie spelen. Een goede slag karakteriseert zich door het continue op en neer gaan van de onderarm op de maat van de muziek. De hand en het plectrum gaat dus mee met de beweging van de arm. Dit onderscheidt top gitaristen van goede gitaristen.
5. Leer de juiste accenten te spelen
Een andere veel gemaakte fout is het gebrek aan accenten. Een goede swing of slag zoals hierboven beschreven maakt het mogelijk om veel strakker en met veel meer definitie te spelen. Een onderdeel van deze definitie zijn de accenten. Als een nummer een vierkwarts-maat heeft, zorg dan ook dat je een vierkwarts-maat speelt. Dat wil zeggen, een accent op de eerste tel van de maat. Idemdito bij driekwarts of andere maatsoorten. Het geven van accenten doe je door de aanslag iets harder te maken, zodat het een accent wordt. Een gitarist als bijvoorbeeld Paul Gilbert kan bij wijze van spreken 1000 noten per seconde spelen, maar als je zijn spel zou opnemen en vertraagd afspelen, dan zul je hem nog steeds de accenten horen spelen op die plekken waar het hoort.
Als je de bovenstaande vijf elementaire tips opvolgt dan zul je een ontzettend goede plectrumtechniek ontwikkelen. Je zult je plectrum beter beheersen dan 99% van alle gitaristen! Dus zorg dat je het oefent, het liefste met een metronoom!
