donderdag 5 juli 2012

Akkoordenleer (deel 2)


Er bestaan diverse "wegwijzers" om de akkoorden te veranderen, t.w.
m (mineur)
maj (majeur)
aug (augmented)
sus (suspended)
+ of # (verhogen van een aangegeven toon)
-  of b (verlagen van een aangegeven toon)
/  (afwijkende bastoon)
(...)       (extra toegevoegde tonen)
dim (diminished)

m (mineur)
Hierbij verlaag je de 3e van de toonladder een halve toon. Cm is dus 1 -3 5, dus C Eb G
Cm11 is dus 1 -3 5 7 9 11 , dus C Es G Bes D F
CmMaj7 is dus 1 -3 5 majeur7, dus C Es G B

maj (majeur)
Deze slaat altijd op de 7, ongeacht het cijfer dat volgt.
Cmaj11 is dus 1 3 5 maj7 9 11, dus C E G B D F.
Cmaj7 is 1 3 5 maj7, dus C E G B
Cmaj23 (onzin, maar toch..) 1 3 5 maj7 9 11 13 15 17 19  21 23

Aug (Augmented)
In dit geval wordt de 5 een halve toon verhoogd. Caug is dus 1 3 +5, dus C E G#.
Een andere notatie voor aug is gewoon een plusje achter het akkoord, bijv. C+ lees je als 1 3 5+, dus ook C E G#
Caug11 is dus 1 3 5+ 7 9 11, dus C E G# Bes D F

sus (suspended)
Suspended betekend uitgesteld. Dit soort akkoorden wil je voor je gevoel opgevolgd hebben door een ander (meestal hetzelfde grond)akkoord.
Er zijn 3 soorten sus-akkoorden, de sus4 (of gewoon sus), de sus2 en de sus24.
Bij sus verander je de 3 naar de aangegeven noot, dus Csus2 is 1 2 5, dus C D G.
Csus4 is 1 4 5, dus C F G. Csus24 is 1 2 4 5, dus C D F G+ of #
Dit teken verhoogd de aangegeven toon binnen het akkoord.
Bijvoorbeeld C9+ is 1 3 5 7 9+, is dus C E G Bes Dis
LET OP!! C+9 is 1 3 5+ 7 9, dus C E Gis Bes D

- of b
Dit werkt hetzelfde als +, maar dan omlaag. Dus C9- is 1 3 5 7 9-, is dus C E G Bes Des

/
Staat dit teken achter een akkoord, dan moet je de toon na de / als bas spelen.
Bijvoorbeeld C/B is een C-akkoord met een B als bas.

(...)
De tonen die tussen haakjes staan moeten toegevoegd worden aan het akkoord.
Bijvoorbeeld C(9) is 1 3 5 9, dus C E G D.
Merk op dat dit anders dan de C9  dus 1 3 5 7 9 is, hier zit namelijk ook nog de Bes (7) tussen.

Een ander voorbeeld: C9(6), 1 3 5 6 7 9, dus C E G A Bes D.
Dit soort akkoorden wordt bijna onspeelbaar of onsmakelijk. Daarom kan het voorkomen dat men soms extra aanwijzingen geeft als C9(6) no 7th, wordt dus 1 3 5 6 9.
Uiteraard kan je dit korter schrijven door C6(9), wat ook 1 3 5 6 9 is.

dim (diminished}
Dit is een afwijkend akkoord. Deze wordt namelijk niet opgebouwd vanuit de toonladder, maar door een opstapeling van vaste afstanden bovenop de grondtoon, in dit geval een kleine terts, dus een afstand van 3 halve tonen.
Cdim heeft dus als grondtoon C, de volgende kleine terts is Es (is namelijk 3 stappen verder), de volgende is Ges, en de laatste is A. Cdim wordt dus C Es Ges A.
Het mooie is dat je dan ook direct de Es dim, Ges dim en Adim te pakken hebt.
Eigenlijk heb je maar 3 dim-akkoorden, de Cdim, C#dim en de Ddim.

Een ander symbool voor dim is 0. Cdim is dus gelijk aan C0.

De bovenstaande regeltjes kun je door elkaar gebruiken.
Voorbeelden:
Cmaj9(aug) is 1 3 5+ maj7 9 , C E Gis B D
Cmmaj11 9+ is 1 3- 5 maj7 9+ 11, dus C Es G B Dis F
Cm13/F is 1 3- 5 7 9 11 13 met als bas F, dus C Es G Bes D F A met als bas F

Deel 1 verscheen op 12 december 2011 (klik op deze regel)