zaterdag 5 december 2015

Beknopte geschiedenis van de populaire muziek (voorlopig slot)

Recyclage, Post, Nu en Roots
Op het einde van het millennium lijkt een grote recyclage-trend de bovenhand te halen, die vergemakkelijkt wordt door sampling, dit is: het digitaal monsteren van (fragmenten van) bestaande opnamen. Bestaande songs worden van een beat voorzien, in rap-nummers geïntegreerd, … Bovendien vindt men in alle mogelijke genres een grote oppoetsbeurt, welke aangeduid wordt met de term ‘nu’ (voor new). Men spreekt van nu country (ook alt country, ‘volwassen’ geworden country met folk- of jazz-invloeden), nu metal (Linkin’ Park), nu jazz, … Maar ook disco is terug: nu disco of disco nouveau (Daft Punk). Recyclage en tegelijk eclectische vermenging van bestaande genres. De jazzterm fusion duikt nu ook op binnen de rock-muziek en is nu vaak synoniem voor ‘postrock’.


Tegenover recyclage/actualisering van het verleden wordt dan vaak de ‘old school’ geplaatst. In 2002 wordt, onder de term post- of space rock, de doorbraak bedoeld uit het strofe-refrein schema van doorgaans instrumentale muziek, met invloeden van jazz, klassiek en elektronica; het gaat om geluidssymfonieën van epische gitaarmuziek waarbij zachte, lyrische, melancholische passages aanzwellen tot crescendo’s, uitbarstingen van noise; een hard-zacht-hard-dynamiek, hard als graniet en zacht als fluweel. Er wordt verwezen naar minimalisme en Brian Eno. Godspeed you! Black Emperor (uit Montreal, Canada) en Sigur Ros (Mogwai uit Schotland, uit IJsland) zijn de typevoorbeelden. Prog rock is nog een benaming die voor dit soort ‘progressieve’ muziek wordt bedacht. De intello’s hebben weer een vaste stek in de popmuziek (men spreekt trouwens ook van intelligent techno - Aphex Twin). Postrock is in elk geval een met intellectualisme beladen term. Net als slo-core of slowcore (tegenover hardcore), met als sleutelwoorden: traag, tiest en druilerig (Idaho) of ook als kamermuziek/kamerensemble. Emocore is de nieuwe term voor exploties van door puberemotionaliteit getormenteerde gitaarmuziek; emorock op zijn beurt werkt met een grote dynamiek tussen luid en zacht, met het traag opbouwen van de song naar de climax toe en wordt geschreven vanuit de diepste zieleroerselen door dromerige, introspectieve, reflectieve artiesten. Met rootsrock wordt dan weer deze muziek benoemd die de traditie (van blues, soul, country) redelijk geprononceerd in zich draagt. De vermenging van genres vindt men nog in termen als: ambient house (The Orb), illbient (DJ Spooky), folktronica (The Album Leaf), punkfunk (2005), new weird folk (2006), slow motion jazz (ijle jazzy sfeer).


Voor een theatrale, sterk visuele en shockerende variant van bombastische spektakel-rock, vaak in het metal-genre, wordt de term shockmetal of shockrock bedacht (Rammstein (2004): niet politiek correct,
flirt met fascisme; Marylin Manson). In 2004 wordt het duidelijk dat techno op zijn retour is: de Love Parade in Berlijn wordt dat jaar afgelast en de tweede editie van Love Techno Outdoor, een technofestival in Lommel, kan zelfs niet doorgaan wegens de onmogelijkheid om een goede affiche samen te stellen van (nieuwe) acts. De gitaarmuziek, zowel in zijn metal- als garagerock-variant is in, samen met melodieuze pop.

Eveneens in 2004 wordt de opborrelende underground-scene gesignaleerd van de micromusic of chip tunes, die in de punk-sfeer van do-it-yourself, nu gecombineerd met gratis downloaden van het Internet, muziek maakt via softwareprogramma’s die de bliep-geluiden van de Game Boy gebruiken/vervormen (zo tot gitaareffecten, die ook live kunnen gebracht worden, al is een liveoptreden natuurlijk voorgeprogrammeerd). De Game Boy is een spelcomputer uit de jaren tachtig met een 8-bit soundchip, op de markt gebracht door Nintendo, die dit nieuwe gebruik van zijn sounds als illegaal aanziet. Micromusic wijst op de techniek, niet op genres of stijlen: alles is mogelijk. Anno 2005 dringt reggaeton door tot Europa. Het Latijns-Amerikaanse genre betreft Panamese rootsmuziek die overgewaaid is naar Puerto Rico en dan vermengd is met Spaanse hiphop, salsa en dancehall-reggae. Vooral bekend is het heupwiegend dansgedrag van de dames, die voor de geslachtsdelen van de man op zijn hondjes de heupen schudden en door de benen zakken


Anno 2006 duikt de term shoegazer-rock op voor gelaagde muziek met enige pretenties, waarbij de muzikanten onbeweeglijk op het podium staan, de blik gericht naar de schoenpunten. En met punk-‘nrammelrock wordt bedoeld: morsige DIY-muziek met een minimale beheersing van de instrumenten.
Voor de muziek van bands als The Futurheads, Bloc Party en Franz Ferdinand, die de mosterd zouden
gehaald hebben bij de dan opnieuw optredende Gang of Four (eind jaren zeventig-begin jaren tachtig,
Leeds, combinatie van funk en punk) wordt in 2005 de term neopunkfunk geïntroduceerd. Voor andere
die verwijzen naar de jaren tachtig postpunk of postnewwave (‘post’ is nu de trendy naam voor wat een paar jaar eerder ‘nu’ werd geheten).
In 2005 al opgemerkt, dringt een jaartje later dronemetal door (Sunn O))), zonder drums). Een drone is
een harmonisch of monotoon effect waarbij een noot of een akkoord continu klinkt doorheen zowat het
hele muziekstuk en eventueel leidt tot extase-ervaringen, in drone(metal)rock vaak gereduceerd tot een
loeiharde geluidsstorm van gitaar-distortion en synthesizer-noise.
Anno 2006 wordt voor de combinatie van concrete (speelgoed)geluiden en electronica de term toytronica of plip-plop-hop bedacht (PSAPP). De nieuwe rage in Groot-Brittannië half 2006 wordt dubstep geheten (vertegenwoordiger: Various), een uitloper van de 2Step; dubstep heet een combinatie te zijn van Linton Kwesi Johnson of Jah Wobble (dub) en Massive Attack. Voor two- en dubstep vindt men ook de term broken beats. In de loop van 2007 maakt (binnen de progrock) de term mathrock opgang, zo genoemd omwille van de wiskundige precisie waarmee de songs in elkaar worden gezet (typevoorbeeld: The
Batles); Ook nog new rave als mix van punkfunk en rave (Shitdisco, die haastig geïmproviseerde
concerten opzet zoals in de rave-tijd).

Gust De Meyer