zondag 9 maart 2014

Bijzondere mondharmonica's



Een akkoordbegeleidingsmondharmonica is een mondharmonica waarop op vier gaatjes tegelijk geblazen of gehaald wordt. Met blazen krijg je alle majeur- en mineurakkoorden. Met halen (zuigen), septiem-, overmatige- en verminderde akkoorden. Het instrument wordt meestal gebruikt in combinatie met de basmondharmonica.



Een basmondharmonica is een mondharmonica die speciaal geconstrueerd is om losse tonen in het basregister te spelen. Het instrument wordt meestal in samenspel gebruikt, van trio's (denk aan het Hotcha Trio en Fata Morgana) tot grote mondharmonicaorkesten. Op deze bas wordt alleen geblazen.

MondharmonicaorkestenEr zijn twee verschillende soorten mondharmonicaorkesten:

• Diatonische orkesten
De leden zijn meestal ingedeeld in diverse partijen waarbij men gebruikt maakt van meerdere diatonische instrumenten in verschillende toonsoorten. De zogenaamde 'Wender' heeft zelfs zes verschillende instrumenten stervormig aan elkaar zitten, waardoor het veranderen van toonsoort snel en gemakkelijk plaatsvindt.

• Chromatische orkesten
In meerdere partijen, soms wel 11 verschillende, wordt gebruikt gemaakt van de chromatische mondharmonica. Voor de lage melodiestemmen zijn er de tenor mondharmonica's (met een bereik van 3 octaven) of de grotere met een bereik van 4 octaven. Voor de hogere stemmen worden ook kleinere chromatische mondharmonica's gebruikt. Als ondersteuning worden de basmondharmonica en het akkoordbegeleidings-instrument gebruikt.

De moeilijkheid van de muziek loopt van eenvoudige meezingers tot klassieke werken op hoog niveau, van vlotte entertainment tot speciaal gecomponeerde 'nieuwe' muziek.

Veel orkesten zijn aangesloten bij de NOVAM, de Nederlandse Organisatie voor Accordeon en Mondharmonica).

De mondharmonica en de klassieke muziek
Er bestaat slechts weinig literatuur voor mondharmonica en een klassieke orkest- of kamermuziekformatie, zeker niet van componisten met grotere bekendheid, tot de mondharmonica met Toots Tielemans de status van soloconcertinstrument (1995: Concerto For Harmonica) kreeg.

Gordon Jacob schreef een "Divertimento voor mondharmonica en strijkkwartet".


De mondharmonica is een instrument dat over de hele wereld verspreid is, en het was het eerste instrument dat door mensen buiten de dampkring werd bespeeld (astronaut Wally Schirra tijdens Gemini VI, 1966).


Schirra speelde op de "Little Lady" (3,5 cm lang)