zaterdag 22 augustus 2015

Beknopte geschiedenis van de populaire muziek (deel 8)

Terug naar de eenvoud

Punk

Het shokerend-provocerend, nihilistisch en ook agressief element in rock 'n' roll steekt in 1976 weer brutaal de kop op: punk. Deze term wordt het meest gebruikt voor de Britse vertegenwoordigers (Sex Pistols: ‘I don’t know what I want but I know how to get it’), die in hun muziek ook een anarchistisch protest zien tegen de maatschappij. De muziek wordt sneller, met minder akkoorden (‘you know three cords, so form a band’), met een minder swingende maar meer stampende beat en met meer overgave dan ooit tevoren geproduceerd. De herbronning van rock 'n' roll, de hulde aan de eenvoud en reactie ook tegen de vervlakte popmuziek en het popestablishment (van de ‘rock-dynosaurussen’), is vergezeld van een door modeverschijnselen (veiligheidspelden, lompenkleding, lugubere make up) gedicteerde levenswijze van het ‘kortharig werkloos tuig’. Alhoewel punk dus in zekere mate terugkeert naar de bronnen van de rock-muziek, weerspiegelt punk de crisismaatschappij: een veiligheidsspeld is even mooi als een dure oorring. Dit in tegenstelling tot rock and roll (die geboren is in de overvloed van de consumtiemaatschappij).


New wave

De Amerikaanse tegenhanger van het Britse rock-geweld is hedonistischer en intellectualistischer ingesteld (Ramones). New wave wordt de muziek genoemd die, ook na de inkapseling van punk in de mainstream, een herdefiniëring mogelijk maakt van de rock-avant garde (Talking Heads). Achteraf wordt de term new wave gebruikt voor alle nieuwe rock.



Nog hardere rock

Voor een groot gedeelte van de rockpopulatie ligt het alternatief voor de popdeuntjes of de gelijkmatige, dreunende beat van disco evenwel in de loodzware riffs en het agressief plankenritueel van hard rock-groepen (AC/DC, Iron Maiden). Teksten over geweld, maar ook met epische motieven en over een soort van nieuwe wereldorde, gaan vaak samen met de fysische onderdrukking door de pletwals van geluid.

Blitz-kids

Op de vooravond van de jaren tachtig dient nog melding gemaakt van een binnen de discotheken gedijende muziekstijl die eerder door de stijlvolle verkleed-partijen dan door de (synthesizer) muziek zelf getekend wordt (Visage, Ultravox met de eerste trendsettende videoclip van de song Vienna, later Duran Duran). Blitz staat nu voor de nouveau chique, de nieuwe deftigheid. Er goed uitzien, al is het maar uiterlijke schijn, is voor deze ‘nieuwe romantici’ de belangrijkste bekommernis.