Moeilijke akkoorden

Als je door bladmuziek waarin akkoorden gebruikt worden bladert, dan zul je merken dat er nogal eens wat ingewikkelder akkoorden gebruikt worden zoals C⁶, C⁹, C⁺, C^sus4, Cm^M7 enz. Als je eenmaal weet hoe de standaard akkoorden opgebouwd zijn, dan is het niet zo moeilijk om te achterhalen hoe de uitgebreide akkoorden in elkaar steken.
Als laddereigen drieklanken heb je drie typen akkoord gezien:

• majeur: grote terts + kleine terts ( C: c-e-g )
• mineur: kleine terts + grote terts ( Cm: c-e^b-g )
• verminderd: twee kleine tertsen: ( C^o of C^dim: c-e^b-g^b )

Als overblijvende mogelijkheid is er nog:

• vermeerderd: twee grote tertsen ( C⁺of C^aug: c-e-g^# )

Van belang zijn nog een tweetal buitenbeentjes (niet bestaand uit grote of kleine tertsen):

• hardverminderd: grote terts+verlaagde 5 (C- of C^5b C^(-5): c-e-g^b )
• voorhouding: verhoogde 3: (C⁴ of C^sus: c-f-g )

Als je de nu bekende drieklanken gaat uitbreiden met een extra terts krijg je de septiemakkoorden, waarvan de belangrijkste zijn:
uitbreiding met kleine terts

• C₇ c-e-g-b^b C-dominant-septiem
• Cm₇c-e^b-g-b^b C-mineur-septiem
• C^O₇ c-e^b-g^b-a C-verminderd-septiem

uitbreiding met grote terts

• C^Δ c-e-g-b C-groot-septiem (ook C^M7, C^Maj7)
• Cm^Δ c-e^b-g-b C-mineur-groot-septiem (ook Cm^Maj7, CmM₇)
• C^ø c-e^b-g^b-b^bC-halfverminderd-septiem (ook Cm₇^b5)

Nog een terts erbij geeft de zogenaamde none-akkkoorden:

• C₉ c-e-g-b^b-dC-dominant-none
• Cm₉c-e^b-g-b^b-d C-mineur-none

Verder doorstapelen van tertsen geeft achtereenvolgens "undecime" (of in gewoon Nederlands "elf") en "tredecime"("dertien") akkoorden, waarvan de meest gebruikelijke zijn:

• Cm₁₁c-e^b-g-b^b-d-f^# C-mineur-elf
• C₁₃c-e-g-b^b-d-f^#-a C-dertien

Als je in dit laatste akkoord de extra tertsen behalve de laatste weglaat krijg een akkoord dat meestal aangeduid wordt als sext-akkoord

• C₆c-e-g-a C-zes
• Cm₆c-e^b-g-a C-mineur-zes

Deze laatste twee (vaak laddereigen) akkoorden komen vrij veel voor. Ook het weglaten van noten gebeurt veel; een C₉ wordt vaak als c-e-g-d gespeeld.
We hadden al gezien dat gemakshalve losse noten harmonisch verwisseld kunnen worden. Ook bij akkoorden kan iets dergelijks gebeuren. Met evenveel recht kan een akkoord bestaande uit g#-b-d-f een G^#Oakkoord genoemd worden als een A^bO akkoord ( g^#=a^b ) Bij deze verminderd-septiem akkoorden is nog meer aan de hand. Een B^o akkoord bestaat uit b-d-f-g^# en dus uit dezelfde noten als G^#O. Ook D^O en F^O zijn enharmonische verwisselingen van dit zelfde akkoord.
In feite bestaan er maar drie wezenlijk verschillende verminderd-septiem akkoorden:

• C^o = E^bo = F^#o = A^o ook D^#o resp. G^bo
• C^#o = E^o = G^o = A^#o ook D^bo resp. B^bo
• D^o = F^o = G^#o = B^o ook A^bo

Iets dergelijks kun je aantreffen bij de vermeerderde akkoorden:

• C⁺ = E⁺ = G^#+
• C^#+ = F⁺ = G^#+
• D⁺ = F^#+ = A⁺
• E^b+ = G⁺ = B⁺

Dan zijn er nog akkoorden die in een andere ligging ineens een ander akkoord vormen:

• I⁶ = VIm⁷   C⁶ : c-e-g-a =   Am⁷ : a-c-e-g
• IIm⁶ = VIIm^7(5b)   Dm⁶ : d-f-a-b =   Bm^7(5b): b-d-f-a