zondag 14 april 2013

Are you going to Scarborough Fair (Parsley, Sage, Rosemary and Thyme)

Een zoektocht naar de origine van deze folk ballade.


Gordon Heath en Lee Payant zijn een Amerikaans zwart/wit folkduo dat sedert ’48 in Parijs verbleef, een toen alleszins toleranter milieu voor een gemengde relatie en gay bovendien. Zij brachten dit mee uit Engeland en namen het op voor hun tweede 10? Encores From The Abbaye. Dat was de naam van hun club, gelegen achter de abdijkerk van St. Germain des Prés. Aparte sfeer daar: Iedere tafel had recht op haar verzoek. Was dat ingewilligd werd die kaars uitgeblazen. Als alle kaarsen uit waren was de avond om. Applaudiseren deed men daar met ingetogen vingergeknip.

Zowel hun versie als die van A.L. Lloyd gebruikten de melodie uit Frank Kidsons Collection Of Traditional Tunes (1891) en waarbij werd opgemerkt: “As sung in Whitby streets twenty or thirty years ago” (dus in de 1860s of 1870s). Whitby is het Yorkshire kustplaatsje boven Scarborough. De jaarmarkt van Scarborough duurde tot anderhalve maand.

Covers zijn : A.L. Lloyd (1955) [op dubbelalbum The English And Scottish Popular Ballads; zelfde melodie als Heath & Payant, Audrey Coppard (1956) [op Folkways; de eerste met de Simon & Garfunkel-melodie], Ewan MacColl & Peggy Seeger (1957) [op Riverside-lp Matching Songs of the British Isles and America], Shirley Collins (1959) [op tweede album False True Lovers], Bob Dylan (1963) [elementen in zowel Girl From The North Country als in Boots Of Spanish Leather, die hij trouwens samen schreef in Rome na een verblijf in Londen waar hij toen o.a. Martin Carthy had ontmoet. Origineel genoeg verwerkt om Carthy's zegen te krijgen], Martin Carthy (1965) [leerde dit zowel aan Dylan als aan Paul Simon die hem beiden afzonderlijk in Londen kwamen opzoeken; Dylan deed er iets oorspronkelijk mee, Simon copiëerde letterlijker, in die mate zelfs dat hij op een gegeven moment Scarborough Fair geheel aan zichzelf toeschreef; dat vond Martin niet leuk en dat zat op de duur Paul Simon niet lekker; na 35 jaar kwam daarom het verzoenend telefoontje of Carthy niet te gast wilde zijn tijdens een Paul Simon tournee in Londen; werd daar aangekondigd als "a great influence on us all"; naar hoe Audrey Coppard hier tegenover stond werd nooit geïnformeerd], Marianne Faithfull (1965) , Simon & Garfunkel (1966) [op lp Parsley, Sage, Rosemary And Thyme, een citaat uit Scarborough Fair & ('68) in film The Graduate], Julie Felix (1966) , Sergio Mendes (1968) , Sea Level (1973) [met Chuck Leavell], Harry Sacksioni (1975) , Stone Roses (1989) [als Elisabeth My Dear], Venice (2003)

Bij songcollector Francis James Child heet dit The Elfin Knight (Child #2). In zijn English And Scottish Popular Ballads aanzien als de wijdst verspreide oude ballad. Seamus Ennis nam in ’54 een versie op als Strawberry Lane, gezongen door de Ier Thomas Moran uit Drumrahill, Co. Leitrim. Die verbasterde ‘parsley, sage, rosemary and thyme’ in ‘every rose grows merry betimes’. Van de parsley, sage, rosemary and thyme-versie werd door Frank Kidson in Yorkshire al in 1890 een versie gescoord.

De Thomas Moran-versie opent de Lomax-reeks Classic Ballads Of Britain And Ireland (Volume 1)


Al die kruiden stonden symbool voor iets: rozemarijn voor trouw, thijm voor vruchtbaarheid. Volgens Martin Carthy stonden al die kruiden in verband met de dood en werkten ze samengevoegd als een soort talisman. Sir Walter Scott suggereerde dat jonge meisjes op weg naar die markt in Scarborough zo’n mix van kruiden meekregen ter bescherming.

Het lied vertelt het verhaal van een jonge man, die de luisteraar vraagt om aan zijn voormalige geliefde een serie van onmogelijke opdrachten te vervullen, zoals het maken van een hemd zonder naad en het daarna te wassen in een droge put. Hij voegt eraan toe dat als deze opdrachten zullen vervuld zijn hij zal terugkeren.

Vaak wordt het lied gezongen als duet waarbij de vrouw aan haar geliefde een reeks evene onvervulbare opdrachten geeft met de belofte om hem zijn naadloos overhemd te maken zodra hij klaar is.

Als de versies van de ballade bekend onder de titel “Scarborough Fair” zijn meestal beperkt tot de uitwisseling van deze onmogelijke opdrachten. Wat zit erachter ?

Een hypothese is dat het lied eigenlijk over de Pest gaat en de onmogelijke opdracht om eraan te ontsnappen.

Wat meer is , ‘Scarborough Fair’ lijkt afgeleid te zijn van een oudere (en nu obscure) Schotse ballade, “The Elfin Knight” (Child Ballad # 2), die op zijn minst zo ver terug gaat als 1670 en misschien wel eerder.

In deze ballad dreigt een Elf een jonge vrouw te ontvoeren om zijn geliefde te zijn, tenzij zij een onmogelijke taak kan uitvoeren (“”For thou must shape a sark to me / Without any cut or heme, quoth he”); De vrouw reageert weer mert een reeks opdrachten die de Elf eerst moet uitvoeren (“I have an aiker of good ley-land / Which lyeth low by yon sea-strand”).

In de loop der tijden is de song duizenden keren gezongen en stilaan- zoals een traditionele song dat nu eenmaal doet – van vorm veranderd. De verwijzing naar de kruiden (“peterselie, salie, rozemarijn en tijm”) schijnt ook van een andere ballade te komen.

De verwijzingen naar “Scarborough Fair” en de kruiden gaan terug to de 18e eeuw en kan zijn ontleend aan de ballad  “Riddles Wisely Expounded”, (Child Ballad #1), dat een vergelijkbare plot heeft.


The Fair

Tijdens de late middeleeuwen was de badplaats Scarborough een belangrijke plek voor handelaars uit heel Engeland. Het was de gastheer voor een groot 45 dagen durende ruilbeurs die begon op 15 augustus. Kooplieden kwamen uit alle delen van Engeland, Noorwegen, Denemarken, de Baltische staten en het Byzantijnse Rijk. Zo is de Scarborough Fair ontstaan.

Uit een oorkonde verleend door koning Hendrik III van Engeland op 22 januari 1253 blijkt dat de Fair de bescherming krijgt van de Koning van Engeland.

Het charter, dat Scarborough vele voorrechten gaf, verklaarde: “The Burgesses and their heirs forever may have a yearly fair in the Borough, to continue from the Feast of the Assumption of the Blessed Virgin Mary until the Feast of St Michael next following”

Zo een groot evenementy trok veel meer dan alleen handelaars en ruilers. Er kwamen lieden op af van alle pluimage en slag, om vermaakt te worden en gevoed, dus grote menigten van kopers, verkopers en pleziermakers. De prijzen werden bepaald door "vraag en aanbod", met goederen die vaak werden uitgewisseld via de ruilhandel.

In het begin van de 17e eeuw was de concurrentie van andere steden, markten en beurzen groot. Scarborough Fair werd bijna afgevoerd maar begin de 18e eeuw werd de Fair nieuw leven ingeblazen. Als gevolg van de hevige concurrentie eindigde Scarborough Fair uiteindelijk in 1788.

De traditionele ‘Scarborough Fair’ bestaat niet meer, maar een aantal vieringen herinneren ons aan wat eens de fameuze Scarborough Fair is geweest.