Rhythm & blues ontstaat in de vroege jaren vijftig als een swingende variant op de blues. Hierbij worden de bluesakkoorden gespeeld met een stomende backbeat, met de nadruk op het (poppy) liedje. De rauwe zwarte dansmuziek is één van de ingrediënten van de rock- 'n'-roll, die enkele jaren later opgang maakt. Binnen de zwarte gemeenschap evolueert rhythm & blues, mede onder invloed van gospel en doowop, tot soul en later tot funk. In de jaren zestig kiest de zwarte jeugd massaal voor die nieuwe varianten. Blanke jongeren daarentegen volgen de weg terug, op zoek naar de roots van de rock-'n'-roll en beat, richting rhythm & blues en blues. Genres die zich bij uitstek lenen om nagespeeld te worden door beginnende muzikanten. Hieruit ontstaat een nieuwe, blanke variant op rhythm & blues, die eind jaren zestig doorontwikkelt tot bluesrock.
Geïnspireerd door Britse rhythm & bluesbands formeert pianist Rob Hoeke - die dan al zes jaar actief is met zijn Boogie Woogie Quartet - in 1965 de Rob Hoeke Rhythm & Blues Group. Hierin dient de boogie als basis voor een mix van blues en beat. De platen van de groep doen het goed, met singles die hits worden. Het album Save Our Souls (1967) verwerft de status van nederpopklassieker.
The Motions worden in 1964 opgericht te Den Haag, met zanger Rudy Bennett (ware naam Ruud van de Berg), Robbie van Leeuwen (gitaar), Sieb Warner (drums) en Henk Smitskamp (basgitaar). De groep is nog hetzelfde jaar een van de voorprogramma-acts bij het roemruchte optreden van de Rolling Stones in het Scheveningse Kurhaus. Een jaar, een hit en een debuutplaat later strekt de bekendheid van de groep zich al uit tot de Verenigde Staten en Engeland. De harde, rauwe gitaarsound en frisse, opwindende composities van The Motions slaan goed aan. Nadat Van Leeuwen en Smitskamp de groep in 1967 verlaten - de eerste richt Shocking Blue op, de tweede stapt over naar Livin' Blues -, gaat het groepsgeluid meer richting psychedelica. Impressions Of Wonderful (1968) is de Sgt. Peppers van de lage landen. Met het met de jaren tanen van het succes, valt de groep in 1971 uit elkaar.
Ook uit Den Haag is het in 1965 opgerichte Q65, met kernleden Frank Nuyens (gitaar) en Willem Bieler (zang). De concerten van de Q65 blijken al snel spectaculair, met Bieler die over het podium rolt en een woeste band op keihard volume. In 1966 verschijnt het eerste plaatje You're The Victor. Het is de typische Q-sound: een alle kanten rammelende beat met Bielers zang in nauwelijks verstaanbaar 'Haags' Engels. Een andere Haagse band in het genre in deze periode is The InCrowd, in 1965 opgericht door zanger/toetsenist Wil van der Hurk, met een contract bij Polydor en bekend van de hitsingle I'll Be Free.
Tee-Set wordt in 1965 in Delft opgericht, door zanger Peter Tetteroo. Debuut Emotion (1966) is direct een uitstekende plaat, die een stevige, rhythm&blues-achtige band laat horen. Terwijl in 1967 de hits blijven komen breekt er ruzie uit binnen de band, wat opstappende leden een nieuwe band doet formeren met de naam After Tea. Tee-Set zal daarop transformeren tot popgroep, die zich toelegt op toegankelijke, soms zelfs wat zoete liedjes.
Was in de jaren zestig en de vroege jaren zeventig de rhythm&blues een populair genre, dat wereldwijd de hitparades wist te halen. Sinds de komst van de punk is het een plaats toegewezen aan de zijlijn, een genre voor enkel liefhebbers in plaats van het grote publiek.
